Dziedzictwo kulturowe powiatu zduńskowolskiego

W powiecie zduńskowolskim znajduje się wiele pamiątek przeszłości. Do rejestru wpisano blisko 30 zabytków architekturyi budownictwa, głównie obiektów sakralnych, dworów szlacheckich oraz zespołów dworsko-parkowych.

Klasycystyczny dwór Stefana Prawdzic Złotnickiego

Do najciekawszych zabytków stolicy powiatu − Zduńskiej Woli − można zaliczyć klasycystyczny dwór Stefana Prawdzic Złotnickiego, domy tkaczy marmurowy ołtarz w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zespół kościoła ewangelicko-augsburskiego z XIX w. (zbór, pastorówka, dom służby kościelnej), kościół baptystów z 1901 roku, kaplicę morawitów z początku XX w. (obecnie siedziba ZHP).

W zachodniej części miasta znajduje się cmentarz żydowski, założony w latach 30. XX wieku. Najstarszą miejscowością powiatu zduńskowolskiego jest Szadek, którego miejska historia sięga XIII wieku. Wielokrotnie w dziejach był on miejscem sejmików szlacheckich województwa sieradzkiego. Do dzisiaj zachował się średniowieczny układ urbanistyczny miasta i przepiękna gotycka świątynia pw. Wniebowzięcia NMP i św. Jakuba Apostoła.

Domy tkaczy

 Muzeum − Dom Urodzenia św. Maksymiliana Marii Kolbego

 Na terenie gminy Zduńska Wola znajdują się ciekawe zabytki architektury sakralnej i świeckiej. Drewniany kościół parafialny pw. św. Katarzyny w Korczewie z zachowanymi fragmentami wyposażenia z XVII−XVIII wieku.

Drewniany kościół parafialny pw. św. Katarzyny w Korczewie

W pobliskiej wsi Tymienice zwraca uwagę przydrożna kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena, pochodząca z XVII wieku. Wartościowym zabytkiem jest zespół pałacowo-dworski w Wojsławicach.  

 Przydrożna kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena

W jego obrębie znajduje się kilka obiektów: eklektyczny pałac z przełomu XIX i XX wieku wzniesiony przez rodzinę Siemiątkowskich, klasycystyczny dwór murowany z  pierwszej połowy XIX wieku oraz relikty murowanego dworu obronnego z XVI wieku. Najcenniejszą pamiatką kultury materialnej na terenie powiatu  jest romański kościół pw. św. Urszuli z ok. 1250 roku w Strońsku, który przynależy do grupy najstarszych budowli ceglanych w Polsce. Romańską strukturę świątyni tworzy półkolista apsyda z arkadkowym fryzem, prezbiterium założone na planie leżącego prostokąta oraz nawa główna o obrysie zbliżonym do kwadratu. Rzeżbiony tympanon w portalu, przedstawiający bazyliszka otoczonego plecionkowym ornamentem, to unikatowy zabytek o niewyjaśnionym pochodzeniu.

Zabytkowy romański kościół pw. Św. Urszuli z ok. 1250 roku w Strońsku


Kościół usytuowany jest na wysokiej skarpie doliny Warty, góruje nad okolicą i stanowi doskonały punkt widokowy.

Wśród zabytków powiatu należy wymienić:

  
» Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w Zduńskiej Woli 

 

» Kościół Ewangelicko-Augsburski z XIX w. wraz z pastorówką
i domem służby kościelnej w Zduńskiej Woli

» Dom − obecnie Liceum Plastyczne w Zduńskiej Woli

» Dom tkacza w Zduńskiej Woli, ul. Kolbego 9

» Dom w Zduńskiej Woli, ul. Złotnickiego 6
» Dom w Zduńskiej Woli, ul. Złotnickiego 13
» Kościół pw. św. Urszuli w Strońsku (romański z XIII wieku)
» Kościół cmentarny pw. św. Idziego w Szadku
» Kościół WNMP i św. Jakuba Apostoła w Szadku (gotycki z XIV wieku) z dzwonnicą obronną 
» Kościół pw. św. Katarzyny w Korczewie (drewniany z XVIII wieku)
» Dwór, oficyna i spichlerz w Prusinowicach
» Spichlerz i park w Przatowie Górnym
» Park w Woli Krokockiej
» Dwór w Rzepiszewie
» Dwór w Kalinowej
» Pałac i park w Pstrokoniach
» Zespół dworsko-pałacowo-parkowy w Wojsławicach
» Kaplica w Rembieszowie
» Kaplica w Strońsku
» Kapliczka przydrożna w Tymienicach.

Na terenie powiatu zduńskowolskiego działa 6 placówek muzealnych.

Muzeum Historii Miasta
Zduńska Wola
ul. Stefana Złotnickiego 10 a
tel. +48 43 823 48 43
www.muzeum.zdunskawola.pl

Muzeum Historii Miasta w Zduńskiej Woli gromadzi głownie eksponaty związane z dziejami miasta. Zbiory muzeum liczą około 10 tysięcy eksponatów zgromadzonych w działach tematycznych: historycznym, technicznym, numizmatycznym, biograficznym, sztuki, militariów i archeologii.

Stałe ekspozycje to "Rodowód miejski przemysłowej Zduńskiej Woli", "Salon Mieszczański z przełomu XIX i XX wieku", "Sylwetki niepospolitych zduńskowolan", "W dawnej zduńskowolskiej aptece".

Muzeum Dom Urodzenia św. Maksymiliana Marii Kolbego 

ul. Kolbego 9
98-220 Zduńska Wola
tel. +48 43 823 27 28
+48 43 824 79 28
www.kolbe.pl

Muzeum mieści się w drewnianym domu z XIX w., w którym 8 stycznia 1894 r. przyszedł na świat Rajmund Kolbe, późniejszy franciszkanin, znany powszechnie jako św. Maksymilian.
W czterech izbach znajdują się sprzęty oraz świadectwa i materiały dotyczące życia i działalności Świętego. Jedno z pomieszczeń to dawny warsztat tkacki z maszynami
i urządzeniami do produkcji tkanin.

Muzeum Dziejów Zgromadzenia
Księży Orionistów w Polsce
Dom Misyjny Zgromadzenia
Małego Dzieła Boskiej Opatrzności

ul. Łaska 88
98-220 Zduńska Wola
tel. +48 43 823 27 40
+48 43 824 50 88
www.muzeum.zdunskawola.pl

W Muzeum znajdują się ekspozycje dotyczące założyciela zgromadzenia − św. Alojzego Orione, przedmioty kultu religijnego, a także zbiory dotyczące Ojca Świętego Jana Pawła II. Muzeum powstało dla upamiętnienia świętej pracy braci z ubogimi, ułomnymi, bezdomnymi, odepchniętymi, opuszczonymi i poniżonymi. Muzeum jest czynne na życzenie − po wcześniejszym zgłoszeniu na furcie klasztornej bądź u opiekuna ks. Mariana Klisia lub w Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola.

Skansen lokomotyw
ul. Kolejowa 6
98-220 Zduńska Wola
tel. +48 43 824 03 66

W skansenie zgromadzone są stare lokomotywy parowe, spalinowe i elektryczne z pierwszej połowy XX w., kolejka linowa terenowa na Gubałówkę oraz kilka innych zabytkowych urządzeń kolejowych. Do skansenu należy również Izba Historii, w której znajdują się dokumenty dotyczące działalności Zakładu Taboru Kolejowego. Skansen dysponuje kolejką "retro" składającą się z parowozu i trzech wagonów.
 

Izba Regionalna w Wojsławicach
przy Zespole Szkół Rolnicze
Centrum Kształcenia Ustawicznego
Wojsławice 118
98-220 Zduńska Wola
tel. +48 43 825 14 91

Izba Regionalna przy Zespole Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wojsławicach posiada zbiory związane z folklorem i tradycjami ludowymi z terenu powiatu zduńskowolskiego oraz regionu sieradzkiego. Izba dostępna jest dla zwiedzających po uprzednim uzgodnieniu telefonicznym.
Przyszkolna Izba Muzealna w Prusinowicach − Prusinowice, 98-240 Szadek, tel. (43) 821 56 97
W Izbie Muzealnej znajdują się eksponaty związane z życiem mieszkańców wsi regionu sieradzkiego. Izba dostępna jest dla zwiedzających w czasie roku szkolnego po uprzednim uzgodnieniu telefonicznym.